E-book Next step in Positieve Gezondheid

Posted on 15-09-2018 in Actueel, Huisartsenzorg, Nieuws, ROS, Wijkverpleging

Wat is Positieve Gezondheid eigenlijk en wat kun je ermee? De regionale ondersteuningsstructuur Reos heeft een aantal ervaringen en inzichten van zorgverleners en adviseurs gebundeld in een e-book Next step in Positieve Gezondheid.

Meer dan dertig vertegenwoordigers van zorgorganisaties deden een paar maanden geleden kennis op via presentaties. Zij gingen met elkaar in gesprek over concrete vraagstukken. Deze waardevolle informatie heeft Reos verzameld in een e-book.

Sector-overstijgend thema
Marie-Fleur Lobry, directeur-bestuurder van Reos, blikt terug op de invitational: “Mooi dat zoveel personen aanwezig waren, onder wie ook zorggebruikers, mantelzorgers en veel verschillende disciplines: huisartsen, professionals uit ggz, welzijn en wijkverpleging, managers van gezondheidscentra, beleidsambtenaren van gemeenten en vertegenwoordigers van verzekeraar Zorg en Zekerheid. Dat geeft wel aan dat Positieve Gezondheid een sector-overstijgend thema is. Voor de deelnemers bleek het waardevol om te kijken over de grenzen van de eigen verantwoordelijkheid. En om geïnspireerd te raken door professionals die vanuit een ander perspectief invulling (willen) geven aan Positieve Gezondheid.”

Positieve Gezondheid: oude wijn in nieuwe zakken?
Wat houdt werken volgens Positieve Gezondheid in? Is het echt nieuw of is het oude wijn in nieuwe zakken? “In essentie bevat Positieve Gezondheid veel elementen die niet zozeer nieuw zijn, maar wél beter kunnen worden toegepast in de dagelijkse zorg”, vindt John Hoenen, strategisch adviseur Reos. “De geneeskunde heeft ons veel gebracht. De meerwaarde zit nu in het (weer) betrekken van de sociale context waarin iemand ziek is. Dus focus niet op de hype of het woord, maar ga aan de slag met de onderliggende principes en geef daaraan een eigen uitwerking. Zie daarbij de mens met een chronische aandoening als behandelpartner. Onderzoek samen (en met veel nieuwsgierigheid) hoe hij of zij de eigen veerkracht kan versterken. Geef advies dat past bij hetgeen de patiënt belangrijk vindt; ook als u daardoor niet alle medisch juiste adviezen kunt geven.
Bespreek samen met collega’s in zorg en sociaal domein hoe u tegen ‘gezondheid’ aankijkt. Reflecteer en verken hoe opvattingen overeenkomen en verschillen. Maak afspraken over hoe u meer gebruik kunt maken van elkaars kennis, werkwijze en ervaring.”

Positieve Gezondheid vraagt om een systeemverandering
Piet Overduin, strategisch adviseur, geeft aan dat om echt aan de slag te gaan met Positieve Gezondheid een systeemverandering nodig is. “Werken volgens Positieve Gezondheid heeft een organisatie nodig die veel ruimte biedt om samen te werken, met andere zorgprofessionals en vooral ook met de patiënt zelf.”
“De klassieke organisatiestructuur is hiërarchisch: een trechtervormige structuur waarbij alles via de huisarts gaat en van daaruit wordt verwezen naar andere professionals. Daarin komt het holistische denken te weinig tot ontwikkeling. Een belangrijke eis is dus om een flexibele organisatie te ontwerpen waarbij er veel netwerkend verkeer is rondom een patiënt, innovatie en strategie. ”

Noodzaak persoonlijke zorg neemt toe
De noodzaak van persoonsgerichte zorg wordt groter omdat de zorgvragen complexer worden. Om goede prioriteiten te kunnen stellen, moeten zorgverleners weten waar de wensen van de patiënt liggen en daarop aansluiten.
Een deelnemer vertelt: “Het afgelopen half jaar draaiden we een pilot met tien poh’s. Voorheen hadden zij altijd stress om het volledige protocol af te vinken. Daarna hadden ze nog twee minuten om te vragen waar de patiënt het over wilde hebben. Dat hebben we omgedraaid: we vragen nu eerst waar de patiënt het over wil hebben. Samen bepalen we de agenda en de doelstellingen van het consult.”

Drempels zijn tijd en financiën
Het ontbreken van tijd en financiële middelen blijken drempels om aan de slag te gaan met persoonlijke zorg. Organisaties die hiervoor extra financiering hebben gekregen, durven de stap sneller te wagen.

Huisarts en wijkverpleegkundige aan het woord
Verschillende dialoogsessies tijdens de bijeenkomst boden realistische en waardevolle inzichten. “Bij mij zitten grenzen aan het toepassen van positieve gezondheid’, stelt een huisarts. “Want mensen hebben een lichamelijke klacht. Als iemand komt met hoofdpijnklachten, dan kan ik niet direct alle leefgebieden bespreken. En de vraag is ook of ik dat moet doen als huisarts. Pas na lichamelijk onderzoek zet ik het Positieve Gezondheidsgesprek in.”
Een wijkverpleegkundige vertelt dat ze wel kijkt naar alle leefgebieden van een patiënt. “Stel dat het gaat om een overbelaste mantelzorger. Wat speelt er nog meer? Het geheugen, de financiën? Heeft de mantelzorger voldoende sociale contacten? En heeft hij genoeg ontspanning? Dat neem ik allemaal mee. Het mooie van Positieve Gezondheid is dat door het invullen van het spinnenweb de regie meer bij de patiënt komt te liggen.”

“U moet iets van uw autonomie durven opgeven, om samen meer te doen”

Gezonde wrijving
“Veel mensen denken dat samenwerken bij voorkeur gebeurt in harmonie. Dat is een misvatting, zegt Piet Overduin. “Bij samenwerking hoort gedoe, vooral in het begin. U moet uw plek bepalen en een visie vastleggen, zodat u met één mond naar buiten treedt. En u moet iets van uw autonomie durven opgeven, om samen meer te doen. Gezonde wrijving in een organisatie biedt ruimte voor creativiteit. Het is een kans om het nog beter te doen. Maar u moet wel door uw eigen barrières heen. Waar dat goed gebeurt, ontstaan mooie dingen. Gezonde wrijving brengt glans.”

In een dialoogsessie werd verder gesproken over wrijving. “In een samenwerking kunt u het gevoel hebben dat u de ander niet vertrouwt. We hebben het dan over een onderhuidse wrijving, die emotioneel van aard is. In het gesprek hebben we het daar nooit over, zeker niet bij startende samenwerkingen. Maar dat is wel belangrijk, op dat niveau zit de pijn of angst. Maakt het onbespreekbare, bespreekbaar.
De omslag naar Positieve Gezondheid is niet één grote, geplande veranderoperatie, maar een cyclisch proces van ervaring opdoen, aanpassen en verbeteren”, aldus Overduin.

Vraag hier het e-book Next step in Positieve Gezondheid aan.

(Foto: cover e-book)

Rol van een ROS
Voor alle zorgprofessionals en voor organisaties als branche-, kennis- en onderzoeksinstituten, zorgverzekeraars, lokale en landelijke overheid en overheid  zijn de ROS’en (regionale ondersteuningsorganisaties) een krachtige partner in de transformatie naar gebieds- en populatiegericht werken. Kijk hier voor meer informatie over de ROS in uw eigen regio.

Volg ons