Diana Monissen: “Wij durven te kiezen”

Posted on 01-12-2014 in Nieuws, Regiozorg

Zo’n drie jaar regisseert Diana Monissen, bestuursvoorzitter van De Friesland Zorgverzekeraar, de proeftuin Friesland Voorop, die er in schaalgrootte en omvang uitspringt. De proeftuin is uitgegroeid tot een beweging waar andere zorg wordt ontwikkeld. Ook vinden experimenten plaats met innovatief contracteren, bijvoorbeeld voor complexe wondzorg. Daarbij krijgen zorgverleners financiële prikkels om goede zorg te leveren. “We doen het hier knap, dat vind ik echt.”

Diana Monissen is blij verrast door de grote opkomst bij de Zorgmanifestaties die De Friesland Zorgverzekeraar op meerdere plaatsen in Friesland organiseert tot het einde van dit jaar. In de vorm van een beurs krijgen bezoekers uitleg over alle veranderingen in de zorg. Diverse partijen presenteren zich, en de Friese topkok Reitse Spanninga geeft een kookworkshop over gezond en gevarieerd eten dat niet uit pakjes komt. “Begin november zijn we gestart in het Fries Museum in Leeuwarden, wat een drukte daar, wel twaalfhonderd mensen”, zegt Monissen. Goed informeren moet, zeker nu de overheid dat volgens haar “minimalistisch” doet. “Wat betekent dat nou eigenlijk de regie ligt bij de burger? Dat moet je uitleggen.”

Succes met anderhalvelijns centra
Op de website van De Friesland Zorgverzekeraar is een animatiefilmpje te vinden waar staatssecretaris Van Rijn enthousiast over is en er is een huis-aan-huiskrant gemaakt. Geregeld nodigt Monissen ondernemers uit om haar visie te delen. Onlangs nog in het anderhalvelijns centrum Sûnenz in Drachten, waar integrale zorg wordt geboden rond drie pijlers: sociale redzaamheid, beweging en voeding. Nog voordat ouderen een zorgvraag hebben, kunnen ze daar naar binnenlopen. Door gerichte informatie, leuke activiteiten en passende zorg willen we gezondheidsproblemen bij ouderen voorkomen en ze echt de kans geven om lang en plezierig thuis te wonen. De ervaringen zijn positief. Hoogleraar ouderengeneeskunde Jos Slaets onderzoekt dit concept en we hebben er zelf onlangs ook een servicepunt geopend. Het is de bedoeling dat er volgend jaar twee anderhalvelijnscentra bijkomen, daar hebben we een programma van eisen voor gemaakt en een tender voor uitgeschreven. We willen zo het ondernemerschap prikkelen. Het streven is één anderhalvelijns centrum per honderdduizend inwoners.” (Zie ook bericht d.d. 02/10/2014 op Zorgenz.) Monissen voegt eraan toe dat Sûnenz ook een rol speelt bij het opleiden van toekomstige zorgverleners. Hierover zijn afspraken gemaakt met ROC Leeuwarden.

Een jaar terug
Ruim een jaar geleden spraken we elkaar voor het eerst over de proeftuin Friesland Voorop. Het Friese zorglandschap herinrichten, zodat iedere Fries die dat nodig heeft goede zorg en ondersteuning krijgt, ook in de nabije toekomst. Dat was het doel. Ik herinner me hoe Diana Monissen enthousiast vertelde wie er allemaal bij betrokken waren en hoe ze op haar iPad liet zien dat een stuurgroep en expertgroepen over de veranderingen met elkaar in gesprek gingen. Hoe staat het er nu voor? Wat is er gerealiseerd?

Koers verleggen naar beweging
Monissen begint direct een aantal concrete zaken op te sommen. Over een proeftuin rond de langdurige zorg in Leeuwarden, de samenwerking met alle gemeenten, het contract met de ggz over transmurale zorg. Deze keer tekent ze cirkels in haar notitieboek om uit te leggen dat Friesland Voorop meer uitgegroeid is tot een beweging. “In die zin is onze koers verlegd. De uitkomsten van de broedplaats Friesland hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld (Friesland was de eerste broedplaats waar TNO in opdracht van de adviescommissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen een indicatie van de zorgvraag in 2030 heeft beschreven, red.). Het heeft ons goed inzicht gegeven in de toekomstige zorgvraag: de groei van het aantal ouderen met functioneringsproblemen is 60% in absolute zin tot 2030. Op basis van deze uitkomsten hebben we een gezamenlijke visie geformuleerd en zijn we het Programma sociaal-medisch eerste lijn gestart, waarin onder meer 24 gemeenten participeren. Samen optrekken rond cure, care en welzijn ligt voor de hand, met daarbij een duidelijk loket voor de klant.”

Innovatief contracteren
De Friesland Zorgverzekeraar schuwt innovatie niet. Monissen: “Er komen vier verloskundige samenwerkingsverbanden waarin we innovatief gaan contracteren. Dat wil zeggen: er komt een integraal ketentarief per patiënt voor alle zorg tijdens zwangerschap en bevalling. We betalen dus niet de individuele zorgverlener en alle bijkomende kosten.” Ook rond complexe wondzorg start een pilot met een tarief. “We willen deze zorg buiten het ziekenhuis verbeteren. De zorgverlener krijgt per patiënt een vast bedrag en houdt daar wat aan over. Dat is een financiële prikkel om goede zorg te leveren en goed te scoren.”

Taakherschikking chirurgische zorg
De afspraken met de vrijgevestigde chirurgen mogen niet onvermeld blijven. De zorgverzekeraar en de medisch specialisten hebben afspraken gemaakt over de advisering en betrokkenheid van de chirurgen bij de taakherschikking van complexe en laag complexe chirurgische zorg. Ook adviseren de chirurgen bij de verplaatsing van zorg van de tweede naar de eerste lijn. Toekomstige besparing in de zorg worden gedeeld. Hoe is dit tot stand gekomen? “We hebben de chirurgen gevraagd mee te denken over de heelkundige zorg, de oogheelkunde, orthopedische en reumazorg. Deze gesprekken vinden hun oorsprong in de expertgroepen, waar we destijds mee gestart zijn.”

Soms lastige gesprekken
“We moeten investeren om veranderingen te realiseren. Zo zijn we ook bereid om meerjaren contracten af te sluiten met de Friese ziekenhuizen. We willen het ziekenhuis de tijd geven en gunnen om een goed financieel rendement te blijven halen.” Lastige gesprekken soms, geeft Monissen toe en in een eerder interview gaf ze aan dat het gaat om het durven loslaten van belangen. “Maar we doen het knap, dat vind ik echt. De toon is coöperatief. Iedereen ziet de noodzaak van veranderingen in. Dat urgente besef is er nu, daar hoeven we het niet meer over te hebben.”

Kleinschalige huisartsorganisaties
De Friese huisartsen kunnen de mouwen opstropen, vertelt de voorzitter van de Friese Huisartsenkring, Bart Maats, in de huis-aan-huiskrant. Ook Monissen begint erover in ons gesprek. Het is een bekend gegeven: er zijn veel solisten en apotheekhoudende huisartsen in Friesland. “Het is lastig om opvolgers te vinden, terwijl dat wel nodig is. Onderzoek toont aan dat 40 procent van hen binnen tien jaar vervangen moet worden. We zoeken de oplossing in organisaties waarin vijf à zes huisartsen samenwerken met gespecialiseerde praktijkverpleegkundigen en een praktijkmanager.” Niets dan lof voor de bijdragen van de huisartsen die net een ambitieus plan hebben gemaakt voor substitutie. “Deze steunpilaren hebben we nodig.”

Rode boekje
Heeft ze het rode boekje (bevat de toekomstvisie van Zorgbelang Fryslân) in haar handtas? “Vandaag niet, maar het staat op mijn iPad”, lacht Monissen. Ze noemde het document ooit gekscherend haar rode boekje, maar ze neemt de visie van patiënten zeker serieus en probeert deze mee te nemen in de contractering en zorginkoop. “De klant centraal stellen, daar doe ik moeite voor, het is onze plicht als zorgverzekeraar om dat te organiseren.”

Hoe houden we het tempo vol?
Waar maakt de bestuursvoorzitter zich zorgen om? “Dat is het tempo. Alle mensen moeten mee, kunnen we het huidige tempo vol blijven houden? Ander punt is de aansluiting tussen de zorgsystemen, zo noem ik het maar even, tussen de Wmo, de wet Langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet. Mensen mogen niet het slachtoffer worden van het feit dat er nog niet één loket is. We moeten meer innoveren op het gebied van e-health, dat gaat niet snel genoeg. Ook alle ict-systemen moeten op elkaar zijn aangesloten, dat tempo ligt niet hoog.”
De TNO-uitkomsten met broedplaats Friesland hebben Monissen ook doen beseffen dat de nadruk moet liggen op preventie en voorzorg. “Dat moet hoog in het vaandel komen. Het is niet gemakkelijk, de sociaal-economische status speelt een belangrijke rol. Het is iets dat we gezamenlijk moeten oppakken. Hoe doen we dat, hoe screenen we ouderen op een goede manier, welke programma’s bieden we aan?”

Dappere zorgverzekeraars
In Friesland werkt Monissen op haar manier aan het realiseren van een transitie, een omslag. Ze kan zich vinden in een uitspraak van haar collega Ab Klink van zorgverzekeraar VGZ die vindt dat een omslag niet alleen dappere dokters vereist maar ook dappere zorgverzekeraars; die meer gaan contracteren op kwaliteitsverbetering, een alliantie durven aangaan met eerste en tweede lijn en experimenteren met anders financieren. “Wij durven te kiezen en dat kan alleen als je met elkaar in gesprek blijft”, reageert Monissen. Het vergt goed leiderschap. Hoe krijgt ze deze collectieve ambitie en de vaart erin houden voor elkaar? “Ik heb visie en geloof dat het anders moet. Met dezelfde dingen gaan we de wereld niet veranderen. Ik ben standvastig, mij krijg je niet snel onder tafel.”

Corina de Feijter

(Foto: De Friesland Zorgverzekeraar)

Volg ons