Nationaal debat in Carré: Meer (verplichte) samenwerking en geen concurrentie meer

Posted on 22-01-2017 in Actueel, Nieuws

HET ROER MOET OM – Ook de politiek erkent dat we in de zorg zijn doorgeschoten met wet- en regelgeving en ze wil de controledrift beteugelen. De politieke partijen zijn eensgezind in het aanpakken van tabaksverslaving, al verschillen ze over hoe dat het beste kan. Dat zijn belangrijke conclusies uit het nationaal debat over de zorg dat afgelopen zaterdag in theater Carré werd gehouden.

In een volle koninklijke schouwburg werden de politieke partijen (de PVV schitterde door afwezigheid) door debatleider Tom van ‘t Hek gedwongen te laten zien waar ze voor staan. Daar was het nationaal debat ook voor bedoeld door de initiatiefnemers: Het Roer Moet Om en De Nieuwe Zorg. Maak keuzen en laat het niet alleen aan het veld over. “De zorg wordt te veel gezien als een schadelast. We willen helderheid voor de burgers en politici aanspreken op hun verantwoordelijkheid”, aldus de Amsterdamse huisarts Bart Meijman.

“Je kunt niet werken als je jezelf op 25 manieren moet verantwoorden”
Wie wil de registratielast met 50% reduceren? Voor deze stelling gingen de handen op elkaar, al was 50% tamelijk ambitieus. “Je komt niet aan je werk toe als je jezelf op 25 manieren moet verantwoorden. Haal de concurrentie uit het systeem”, aldus Jesse Klaver (GroenLinks). De aanwezige politici deden hun best om hun verkiezingsprogramma over het voetlicht te brengen. Zoals Jeroen Dijsselbloem (PvdA): “We willen van concurrentie naar meer samenwerking. Pak de Mededingingswet aan, maak samenwerking wettelijk mogelijk, zelfs verplicht. Zorg dat een zorgverzekeraar in een regio de inkoop doet.” Volgens Kees van der Staaij (SGP) heeft de Tweede Kamer vorig jaar het kabinet al opgedragen een lijst te maken van wat kan worden geschrapt in de zorg. Renske Leyten (SP). ”Wij gaan niet over de regels, dat doen de zorgverzekeraars. Dat zijn overbodige regelaars. Vraag aan zorgverleners wat zij nodig hebben voor een goede behandeling, medische overdracht, en kwaliteitsregistratie. Spreek daar regels over af.” Politici reageren vaak op incidenten en daar moeten we vanaf. “Die bevorderen regeldruk. Ga niet alle incidenten wegregelen.”

Zorg is een doolhof
Zijn de kwetsbare groepen door de politiek in de steek gelaten? “De zorg is een doolhof, het eigen risico werkt niet want daardoor mijden mensen de zorg. Op sommige plekken wordt gewerkt met een zorgbuddy, een vrijwilliger die meegaat naar de dokter”, zei Hanke Bruins Slot (CDA). Maar een motie om te kiezen voor zorg voor kwetsbare groepen ten koste van zorg voor anderen, haalde het niet tijdens het nationaal debat. Groepen tegenover zetten, daar waagde geen politicus zich aan. Pak liever de farmaceutische industrie aan door gezamenlijk geneesmiddelen in te kopen, een voorstel van GroenLinks.

“Waarom accepteren we jaarlijks 20 duizend doden door rookverslaving?”
Over de aanpak van de rookverslaving vertoonden de politici veel eensgezindheid. Eerder sprak de voorzitter van de Gezondheidsraad Pim van Gool al zijn verbazing uit dat we als maatschappij jaarlijks 20 duizend doden accepteren als gevolg van het roken, terwijl we wel vaccinatieprogramma’s hebben. Vooral Arno Rutte (VVD) twijfelde over een effectieve aanpak. Minder verkooppunten, uit het zicht halen, e-sigaret op internet verbieden? “Effectueer eerst de maatregel geen tabaksverkoop onder de 18.”

Wetgeving sluit niet op elkaar aan en daardoor geen passende zorg
Voorafgaand aan het nationaal debat kreeg een aantal mensen uit de zorg vijf minuten voor een hartenkreet. Wijkverpleegkundige Daniëlle Bossewinkel uit Enschede kwam met een voorbeeld dat laat zien hoe regel- en wetgeving van de Wmo, Wlz en Zvw niet op elkaar aansluiten en mensen daardoor geen goede en passende zorg krijgen. Een van haar cliënten moest onterecht naar een verpleeghuis. De cliënt wilde graag thuis blijven wonen en deelname aan dagbesteding, maar omdat hij dementie had, wees de gemeente Enschede zijn verzoek af en stuurde hem naar een ander loket. Met alle gevolgen van dien. Dat betekende dat de vergoedingen voor de zorg veel lager waren. Daardoor kon hij de zorg die hij nodig had, niet meer vergoed krijgen. Dat is natuurlijk de wereld op zijn kop”, zegt Bossewinkel in een reportage van Nieuwsuur. Haar pleidooi: maak de indicatie van de wijkverpleging ook geldig voor de Wlz.

CZ-topman: “Wij blijven voor boeman spelen”
Wim van der Meeren, ceo van zorgverzekeraar CZ, sprak zijn ongerustheid uit over de kloof tussen laag- en hoogopgeleiden. Investeer in kansarmen, zorg voor scholing en gesubsidieerde arbeid. “Wij blijven voor boeman spelen”, hield hij de zaal voor. “Gratis bier bestaat niet, er wordt veel over de kwaliteitsregistratie gemopperd. Wij leggen de lat hoog en hebben de norm voor de behandeling van borstkanker vastgesteld. De patiëntenvereniging is daar blij mee.”

Behoefte aan wettelijke verplichting tot samenwerking
“We zijn doorgeschoten in de richting van verplichte concurrentie”, verklaarde Hans van der Schoot, voorzitter raad van bestuur ziekenhuis OLVG Amsterdam. “We hebben behoefte aan regionale regie, een wettelijke verplichting tot samenwerking in plaats van toestemming vragen aan de ACM, een contract in plaats van plafonds en langdurige afspraken. Het experiment van concurrentie tussen zorgverzekeraars loopt ten einde.”

“Het gaat teveel over systemen in plaats van over mensen”
Volgens de Bilthovense huisarts Toosje Valkenburg mogen we ook politici langs de lat leggen van transparantie en hen verantwoordelijkheid laten afleggen. “Door de transitie en kanteling zien we meer kwetsbaren op straat. Het loopt de huisartsen over de schoenen door de complexe bureaucratie. Het gaat teveel over systemen in plaats van over mensen.”
Hoogleraar psychiatrie UMC Maastricht, Jim van Os, vergeleek de situatie van de GGZ met een verkeersader met totaal vastgelopen auto’s. De GGZ staat voor log en slecht aanspreekbaar. Hij pleitte voor het optuigen van een publieke GGZ, kleinschalig in de wijk.
Marcel Levi, internist en ceo University College London Hospitals, maakte de uitkomsten bekend van de enquête ‘Kiezen in de Zorg’, uitgevoerd door opiniepeiler Maurice de Hond. Het blijkt dat mensen solidariteit nog steeds belangrijk vinden en bereid zijn om voor elkaar te betalen. Ze vinden ook dat geld geen beperking mag zijn bij de behandeling van een ernstige ziekte.

Maak Deltaplan voor de zorg
Het is niet helemaal gelukt om het nationaal debat niet te laten gaan over de organisatie en de systemen, zoals Illya Sofer, directeur van Ieder(in), graag wilde. Maar wel over het vertrouwen teruggeven aan de zorgprofessional, over meer zeggenschap. Het is absoluut winst te noemen dat de politiek de controledrift wil aanpakken, betoogde Meijman zaterdagavond in Nieuwsuur. “Dat willen we samen doen.” Hij benadrukte dat de regels niet alleen van de politiek maar ook van de beroepsverenigingen komen. Zonder regels kan niet, maar het kan zeker beter.” Omdat de zorg heel complex is, pleit Meijman voor een Deltplan voor de Zorg.

Corina de Feijter

(Foto Carré: Rob van Esch/Shutterstock)

Volg ons