Artificial Intelligence: waardevol en waardenvol

Posted on 08-02-2019 in Actueel, ICT, Nieuws

Artificial Intelligence (AI) – of op zijn Nederlands kunstmatige intelligentie – doet zijn intrede in de zorg. Kan kunstmatige intelligentie de toegankelijkheid van zorg bevorderen of is het juist ondermijnend? AI is een waardevolle technologie, maar heeft ook invloed op onze waarden, dus is tevens een waardenvolle technologie. Daarom moet de overheid er ook eisen aan stellen. Anders lopen we het risico dat we afhankelijk worden van dominante private partijen, waarschuwt de Raad  voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS). Ze komt in een verkennend rapport met een aantal aanbevelingen. 

Vooralsnog beweegt AI zich grotendeels buiten het reguliere zorgstelsel om, maar het heeft er wel invloed op, zal zich ermee vermengen en zal uiteindelijk het stelsel ingrijpend veranderen. Iedereen is het erover eens: de inzet van nieuwe technologie gaat onmiskenbaar gebeuren. Over de gevolgen zijn de opvattingen en overtuigingen heel verschillend. Van juichverhalen tot doemscenario’s.

Bevorderend of ondermijnend? Hoe dan ook: AI zal diep ingrijpen in de zorg zelf en in de aard van het zorgproces. Technologie is nooit neutraal en vereist belangrijke keuzes. Deze keuzes kunnen (gewild of ongewild) bepaalde waarden onderstrepen en andere aantasten. Het is daarom essentieel om zo vroeg mogelijk inzicht te krijgen in welke invloed AI kan hebben op de publieke belangen in onze gezondheidszorg. De Raad heeft daarom een verkennend advies uitgebracht over deze thematiek. Verkennend, juist omdat veel nog niet bekend en onzeker is.

Technologie is nooit neutraal
De RVS is van oordeel dat afwachten geen optie is. De gevolgen voor de zorg, de mogelijkheden en de risico’s van nieuwe technologie zijn weliswaar nog niet precies in kaart te brengen, maar het is van groot belang tijdig maatregelen te nemen om de ontwikkelingen in goede banen te leiden. Want kunstmatige intelligentie wordt al volop gebruikt en er worden al toepassingen in ziekenhuizen, zorg voor ouderen en zorg voor mensen met een beperking ingezet. Het rapport bevat verschillende voorbeelden daarvan, zoals robotica.

Twee sporen
De Raad stelt een tweesporenbenadering voor: een voor de langere termijn en een die de overheid meteen zou moeten oppakken. Deze twee sporen worden in het rapport uitgebreid toegelicht. In het kort gaat het om het volgende:

Op de langere termijn:  het programmatisch volgen van AI-ontwikkelingen, kennis over AI genereren en delen, burgers informeren en aandacht voor AI in zorgopleidingen.

Op korte termijn (liefst per direct): het stellen en afdwingen van kwaliteitseisen aan AI-toepassingen, het garanderen van datacontinuïteit van patiëntengegevens en garanderen dat burgers kunnen zien waar hun medische gegevens zijn opgeslagen en met wie ze worden gedeeld.

Volgens de Raad worden daarmee de kansen van AI voor de zorg optimaal benut en worden de risico’s zoveel mogelijk beperkt.

Download het RVS-rapport: Waarde(n)volle zorgtechnologie. Een verkennend advies over de kansen en risico’s van kunstmatige intelligentie in de zorg

(Foto: cover RVS-rapport)

Volg ons