De Amsterdamse huisartsenzorg in 2025: drie scenario’s

Posted on 13-04-2016 in Actueel, Nieuws, ROS, Topbericht

Hoe ziet de toekomst van de huisartsenzorg eruit? Is het aanpassen of verdwijnen? Samen met experts uit de Amsterdamse huisartsenzorg hebben SIGRA en 1ste Lijn Amsterdam zich gebogen over (on)zekerheden rond de arbeidsmarkt van deze branche. Met als resultaat: het rapport ‘De Amsterdamse huisartsenzorg in 2025: drie scenario’s’.

Allerlei vragen komen naar boven als we nadenken over de toekomst van de huisartsenzorg. Hoe sterk blijft de poortwachtersrol van de huisarts? Wat gebeurt er als overheid en verzekeraar met behulp van gezondheidsdata gaan sturen op gezond en risicomijdend gedrag? Of komt er vanuit de eerste lijn straks een regie-arts die eindverantwoordelijk is voor samenhangende zorg in een wijk? Maar ook vragen als: bestaat inschrijving op adres nog wel, is er straks nog een assistent nodig, bestaan solisten nog wel?

Hoe ontwikkelt de rol van de huisarts zich?
Het rapport is een verkenning van mogelijke lange termijn ontwikkelingen in de huisartsenzorg, waarmee het huidige arbeidsmarktbeleid is te toetsen. Zo blijkt bijvoorbeeld dat aandacht voor omgaan met technologie en (persoonlijke) gezondheidsdata iets is dat in alle scenario’s belangrijk is, dus waar opleidingen nu al op in moeten springen. Hoeveel huisartsen en ondersteunend personeel er uiteindelijk nodig zijn, is sterk afhankelijk van hoe de rol van de huisarts zich ontwikkelt richting de toekomst.

Personeel huisartsenzorg belangrijke rol in transities
Er ligt veel druk op het personeel in de huisartsenzorg. Zij zijn een belangrijke spil in de transities. Meer dan voorheen spelen arbeidsmarktvraagstukken in de eerste lijn in de netwerken en projecten van SIGRA. Denk aan tekorten aan stageplaatsen voor doktersassistenten, of het geluid dat er meer praktijkondersteuners moeten instromen in de huisartsenzorg. Er is discussie over de behoefte aan meer (hbo-v) geschoolde en breder inzetbare praktijkverpleegkundigen versus de huidige praktijkondersteuner. Zal er in de nabije toekomst meer personeel nodig zijn in de huisartsenzorg? Juist omdat er van de huisartsenzorg zoveel extra verwacht wordt, is het interessant om te horen hoe huisartsen, praktijkondersteuners en opleiders naar de lange termijn toekomst van hun vak kijken.

Drie scenario’s en gevolgen voor huisartsenzorg
In het rapport worden drie scenario’s geschetst: de ‘opgelegde’ participatiesamenleving, do it ourself democracy en dr. $ data. Per scenario is aangegeven wat dit betekent voor de huisartsenzorg en voor de functies en opleidingen.

1. ‘Opgelegde participatiesamenleving’
Het ‘eigen kracht denken’ dat tien jaar geleden gestimuleerd werd, heeft niet gewerkt en we kwamen voor ingewikkelde sociaal-maatschappelijke kwesties te staan. Daarom hebben we de overheid weer een grote rol toebedeeld in het coördineren van zorg. Door de enorm toenemende werkloosheid introduceren we nieuwe vormen van herverdeling van arbeid en inkomen. Iedereen wordt aangesproken om een steentje bij te dragen en om gezond en risicomijdend te leven.

2. Do it Ourself Democracy
Na falen en schandalen van overheid en bedrijfsleven hebben burgers het heft massaal in eigen handen genomen. Veel zorg wordt onderling geregeld in online en offline communities. Eigen kracht is de maat geworden. En data en techniek? Die worden daarbij volop gebruikt, maar privacy is wel heilig.

3. Dr. $. Data
Er is een summiere basisverzekering met daarnaast een breed palet van (duurdere) maatwerkverzekeringen. We profiteren volop van big data die ons van leren alles over gezond blijven. De meeste mensen doen niet meer zo moeilijk over privacy. Het bedrijfsleven maakt hier dankbaar gebruik van en ook de verzekeraar die ermee stuurt en selecteert.

Scenarioplanning helpt bij voeren gesprek over toekomst
In het rapport wordt stilgestaan bij scenarioplanning als methodiek bij het voeren van een gestructureerd gesprek over de toekomst. Het zorgt voor een dialoog die zoveel mogelijk verlost is van ‘dominant denken’: denken waarbij wordt uitgegaan van slechts één mogelijke toekomst.

Van de scenario’s is ook een samenvatting gemaakt die hier is te downloaden.

(Een afbeelding van Scenario 2 in ‘De Amsterdamse huisartsenzorg in 2025: drie scenario’s’)

Volg ons