Ambassadeurs over nieuwe leergang Gezondheid & Eigen regie
Datum: 19 juni 2017In september gaat de nieuwe leergang Gezondheid & Eigen regie van start, een initiatief van Raedelijn en Vilans. Een aantal gastambassadeurs heeft zich aan deze leergang verbonden. Wat beweegt hen om zich met dit onderwerp bezig te houden?
Gezondheid is iets van mensen zelf, maar dat zien we nog lang niet altijd terug in de spreekkamer. Hoe bied je (als netwerk van) professionals zorg die echt van betekenis is voor de patiënt? Daar gaat het om bij deze leergang. In een eerder eerder interview op ZorgenZ vertelden Matthijs Zwier (Raedelijn) en Jeroen Havers (Vilans) over hun beweegredenen om deze leergang op te zetten. Niet het protocollair handelen is leidend, maar de vraag (achter de vraag) is uitgangspunt voor een waardevol contact tussen patiënt en zorgverlener. Het gesprek gaat niet over ziek zijn maar over wat mensen kunnen en willen. Professionals worden geacht mee te denken en dat betekent een andere rol en gedrag voor zorgverleners. Hoe gaan we daar de zorg op inrichten? De bedenkers willen met hun leergang deze uitdaging faciliteren. Ze hebben een aantal gastambassadeurs bereid gevonden om mee te doen.
Louis Overgoor, voormalig huisarts en innovator van het Bettery Institute:
“Als professional heb ik gezien dat de invloed van mensen op hun gezondheid en functioneren groter is dan ze zelf denken. Ik ben op een nieuwe manier naar gezondheid gaan kijken: van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Die omslag hebben we nu nodig. We hebben als instituut inmiddels behoorlijk wat kennis en expertise opgebouwd en we proberen goed onderbouwd diverse partijen, professionals maar ook gemeenten en zorginkopers bijvoorbeeld, te ondersteunen en te stimuleren bij die omslag naar gezondheid en gedrag. Deze leergang is bedoeld voor mensen die deze verandering meer body willen geven. De verandering moet op een aantal niveaus plaatsvinden, ook op het niveau van de professional, zoals de initiatiefnemers van deze leergang benadrukken. Professionals moeten een keuze maken: wat bieden zij aan? Willen ze problemen blijven oplossen of juist mensen coachen? Dat vergt een andere manier van denken en doen. We merken dat professionalsbehoefte hebben aan ondersteuning daarbij. Wanneer doe ik het goed als professional, als ik wel of geen advies geef? Je merkt als professional hoe moeilijk het is om niet voor een ander te denken. Welke competenties heb je daar dan voor nodig? Sociale interacties zijn van belang, wat iemand zelf vindt van zijn functioneren. Daarvoor hanteer je een andere taal dan je gewend bent. Wat vinden en willen mensen als het om hun gezondheid gaat? En wat betekent die omslag van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag voor je ambities, je manier van registreren en financiering? Daarover gaat deze leergang.”
Mona van de Steeg Mirai, adviseur en coach van Mirai Zorgvernieuwing:
“Ik wil graag een bijdrage leveren aan toekomstgerichte zorg. We zijn allemaal expert én patiënt in meer of mindere mate. Mijn eigen ervaring durf ik nu ook in te zetten in mijn werk als zorgvernieuwer. We voelen allemaal dat het anders zou moeten en kan in de zorg, maar we staan nog aan het begin. Wat moet er anders? De zorg moet weer worden waar die oorspronkelijk voor is bedoeld. Wat is de vraag van de patiënt en hoe kan ik die het best helpen? Nu is de patiënt vaak nog een gast in de praktijk of instelling. Patiënten durven niet altijd vragen te stellen en professionals raken burn-out. We zien kleine pareltjes, zorgverleners die durven handelen tegen bestaande structuren, financiering en reflexen in. Ze vragen zich af of ze bezig zijn met de kern van de vraag van de patiënt die tegenover hem zit, in plaats van snel in een oplossingsreflex te schieten. Het gaat om observeren, luisteren en daarop aansluiten. Dat is lastig: inschatten wat iemand wil en nodig heeft. Het is ook spannend, we willen gecontroleerd werken en veilige zorg bieden. Op een nieuwe manier gaan werken is ook doen, maar niet in oplossingen. Het geeft plezier in je werk als je merkt dat je iemand op een andere manier kunt motiveren.”
Brigiet Brink, diabetescoach, trainer en patiëntenambassadeur:
“Het mooie aan deze leergang is dat er gekeken wordt vanuit het perspectief van de patiënt of cliënt. Er moet meer evenwicht in deze relatie komen. Regelmatig geef ik trainingen aan professionals op het gebied van persoonsgerichte zorg, zoals onlangs in de revalidatiezorg. Een revalidatiearts vertelde vooral zelf veel te praten in plaats van te luisteren. Je wilt je professionaliteit delen, de regie houden en je meent dat je snel opschiet als je met oplossingen komt in plaats van te vragen wat iemands specifieke behoeften zijn. Deze afstemming is essentieel, net als de regie bij de ander laten. Luisteren en doorvragen, stiltes laten vallen is moeilijk, je wilt in de lead zijn. Je denkt: de patiënt komt met een zorgvraag, ik ben de professional en ik denk te weten wat goed voor iemand is. Ik merk dat professionals, bijvoorbeeld praktijkondersteuners, soms worstelen met het gevoel dat wat ze doen niet altijd aansluit bij de behoefte van hun patiënten. Hoe komt het dat hun patiënt niet komt opdagen? De vraag is: wat heb je iemand te bieden, dat iemand wil in plaats van moet komen. Wat zijn de drijfveren van de cliënt? Het is geweldig om te merken dat steeds meer professionals het anders willen in de zorg en in hun vak. Deze leergang nodigt nog meer zorgprofessionals uit om elkaar te inspireren en vanuit vertrouwen buiten de lijnen te kleuren.”
Willy Oldenburger, directeur Zorg van gezondheidscentra Corlaer en De Nije Veste:
“Al een aantal jaren werken wij in onze gezondheidscentra aan gezondheid en eigen regie. Het is een heel breed onderwerp, met veel aspecten. Het raakt patiënten, zorgverleners, de samenwerkingspartners en de organisatie. Willen we de zorg betaalbaar en toegankelijk houden, dan zullen we meer moeten kijken naar wat mensen zelf kunnen. Daarnaast zien we een maatschappelijke verandering: het besef dat gezondheid meer omvat dan het fysieke en het mentale, ook sociale, spirituele en maatschappelijke aspecten beïnvloeden hoe iemand zijn gezondheid ervaart. We hebben nu onze eerste ervaringen opgedaan met gezondheid en eigen regie. Dit is een onderwerp dat je niet alleen kunt oppakken, je moet dit samen doen. Het is ook niet in een project onder te brengen, dit duurt jaren. Ik hoop dat de deelnemers aan de leergang hier ook verder mee willen, dat er een soort beweging ontstaat. Samen kunnen we bedenken hoe we dit gaan aanpakken.”
Henk Nies, lid raad van bestuur van Vilans:
“Patiënten en cliënten willen steeds meer zelf aan hun gezondheid werken. Het gaat er daarbij om dat ze bedenken wat ze willen in hun leven en dat ze juiste afwegingen kunnen maken. De zorgprofessional dient vaardigheden te hebben om dit te bewerkstelligen en hen daarbij te kunnen ondersteunen. Het ligt ingewikkeld. Moeten we willen dat alle mensen zelf de regie over hun gezondheid hebben? Mogen mensen onverstandige keuzen maken? Er zit veel ambiguïteit in dit vraagstuk. In de leergang gaan we het hierover hebben. De deelnemers zijn mensen die open staan voor dit nieuwe concept van denken over gezondheid, zij zien de waarde hiervan in maar vinden het ingewikkeld. De deelnemers kunnen hun visie en ervaringen aan elkaar spiegelen. Deze leergang versterkt ook de huidige tijdgeest. We gaan het concretiseren en hopelijk ontstaat er een sneeuwbaleffect.”
U kunt zich nog opgeven voor de leergang. Zie hier de flyer van de leergang en klik hier voor het aanmeldingsformulier.
Corina de Feijter