Alledaagsheid als grondhouding

Posted on 22-02-2016 in Actueel, Nieuws, Topbericht, Wijkverpleging

WIJKZUSTERS IN LEEFWERELDBENADERING – De Regionale Kruisvereniging Noord-Brabant maakt zich sterk voor de leefwereldbenadering in de wijkverpleging. BMC Advies deed een onderzoek naar de kenmerken, bepalende factoren en meerwaarde van deze benadering. Het blijkt allereerst te gaan om een grondhouding die zich kenmerkt door alledaagsheid.

De ‘wijkzuster’, zoals de Kruisvereniging haar noemt, staat symbool voor een fundamentele omslag die nodig is in de zorg en in het sociaal domein. Een omslag waarin een centrale plaats is weggelegd voor de ‘leefwereldbenadering’, een benadering waarin professionals aansluiten bij de leefwereld van hun cliënten (leefwereld), de echte ontmoeting opzoeken (ontmoeting) en toewerken naar oplossingen die zo veel mogelijk gebruikmaken van het eigen netwerk (samen voorzien).

Geen aparte methodiek
In het onderzoek ‘De kracht van het Alledaagse’ dat BMC op verzoek van de kruisvereniging uitvoerde, stonden drie vragen centraal: Wat is de leefwereldbenadering? Wat zijn factoren die kunnen bijdragen aan de leefwereldbenadering? Wat is de meerwaarde van de leefwereldbenadering? Uit de resultaten blijkt allereerst dat drie kernbegrippen uit de leefwereldbenadering (leefwereld, ontmoeting en samen voorzien) in de praktijk niet los van elkaar voorkomen. De vraag is in hoeverre aanverwante termen, zoals belevingsgerichte zorg, leefstijlbenadering, presentiebenadering, persoonsgerichte zorg en mensgerichte zorg, in de praktijk wel van elkaar verschillen. Daarnaast houdt de leefwereld nauwelijks verband met fysieke werkzaamheden binnen de wijkverpleging. Dat maakt het waarschijnlijk weinig zinvol om de leefwereldbenadering te vervatten in een methodiek of systematiek, zo concludeert BMC.

Ook betrokkenheid
In plaats van een aanpak blijkt het bij de leefwereldbenadering te gaan om een grondhouding. Deze grondhouding kenmerkt zich allereerst door ‘alledaagsheid’. Wijkzusters die hun voldoening halen uit het dagelijkse contact met cliënten scoren hoger op de leefwereldbenadering dan wijkzusters die hun voldoening halen uit het oplossen van vraagstukken die ze tegenkomen. Daarnaast correleert de leefwereldbenadering met het vaker langsgaan bij de zorgvrager. Verder is ‘betrokkenheid’ een belangrijk kenmerk. De leefwereldbenadering correleert met het lezen van de wijkkrant en het meedoen aan activiteiten die in de wijk.

Ruime aanstelling
De leefwereldbenadering blijkt geen verband te houden met afkomst of herkomst van een wijkzuster. Opvallend is dat de leefwereldbenadering meer wordt toegepast door niveau-4 wijkverpleegkundigen dan door niveau-5 wijkverpleegkundigen. Werkervaring binnen de sector correleert positief, maar hetzelfde geldt voor de leeftijd van de wijkverpleegkundige. Het blijkt dat organisaties er goed aan doen om de aanstellingsomvang van wijkzusters zo groot mogelijk te maken en de hoeveelheid tijd die zij kunnen besteden aan niet toewijsbare zorgtaken niet te sterk in te perken. De leefwereldbenadering leidt niet tot meer of minder inzet van de wijkzuster en ook niet tot een andere inzet of tijdsbesparing bij partners met wie zij samenwerkt. Wel verandert de inzet van vervolgzorg. Er lijkt een verschuiving plaats te vinden van duurdere naar goedkopere en eenvoudiger vormen van zorg.

Belangrijke aanvulling
De leefwereldbenadering is een belangrijke aanvulling op het wijkverpleegkundig handelen van wijkzusters, wordt in het onderzoek De kracht van het Alledaagse geconcludeerd. De leefwereldbenadering kan op verschillende manieren worden bevorderd. Wijkzusters kunnen investeren in hun wijken door op de hoogte te blijven van wat er speelt en mee te doen aan activiteiten. Bij nieuwe cliënten kunnen zij meer de nadruk leggen op het dagelijkse contact dan op het meteen oplossen van problemen. Bestuurders en managers doen er goed aan om wijkzusters zo mogelijk een grote aanstellingsomvang te geven plus meer tijd voor niet-toewijsbare zorgtaken. Opleiders kunnen de uitdaging aangaan om alledaagsheid en betrokkenheid te stimuleren zonder dat dit ten koste gaat van inhoudelijke wijkverpleegkundige expertise en competenties. Financiers en beleidsmakers kunnen de leefwereldbenadering verankeren in hun stuurinstrumentarium.

Het onderzoek De kracht van het Alledaagse van BMC Advies is hier te downloaden.

(Foto: Kristo-Gothard Hunor/Shutterstock)

Volg ons