Wijkverpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg krijgen een dikke acht van cliënten en hun mantelzorgers. Verbeterpunten zijn meer tijd, aandacht en personeel, en zoveel mogelijk dezelfde zorgverleners op vaste tijden. Wel signaleren de betrokken zorgprofessionals steeds meer cliënten met complexe zorgvragen en meer overbelaste mantelzorgers. Ook de samenwerking tussen wijkverpleging en gemeenten, sociale wijkteams en de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is nog een aandachtspunt. Dat blijkt uit onderzoek van het NIVEL.
Cliënten vinden wijkverpleging belangrijk om zich langer zelf thuis te kunnen redden. Zij waarderen het ook dat ze vaak kunnen meebeslissen over de aard en het tijdstip van de zorg. Mantelzorgers zijn tevens overwegend positief over de wijkverpleging. Wel geeft bijna een op de vijf aan meer zorg te wensen voor zijn naaste. Mantelzorgers benadrukken daarnaast het belang van een duidelijk zorgdossier dat ook door hen kan worden ingezien.
Zonder wijkverpleging minder sociale contacten
Cliënten en mantelzorgers kenmerken de wijkverpleegkundigen en verzorgenden van de thuiszorg als vriendelijk, betrokken, behulpzaam en zorgzaam. Cliënten die al voor 2015 wijkverpleging ontvingen, merken over het algemeen weinig verschil met voorheen. Vrijwel alle cliënten geven aan baat te hebben bij de wijkverpleging en eigenlijk niet zonder te kunnen. Bijna één op de vier denkt dat ze zonder wijkverpleging minder sociale contacten zouden hebben.
Wijkverpleging krijgt dikke 8
Cliënten waarderen de wijkverpleegkundigen en verzorgenden met een gemiddeld rapportcijfer van 8,3. Mantelzorgers geven een 8,2. Mantelzorgers vinden veelal dat de wijkverpleging voor hen goed bereikbaar is en dat de hulp van de wijkverpleging goed aansluit op de hulp die ze zelf geven. Echte afstemming van de zorg tussen mantelzorgers en wijkverpleging vindt in de helft van de gevallen plaats. Verpleegkundigen en verzorgenden die wijkverpleging geven zijn positief over hun werk, bijvoorbeeld over de samenwerking met huisartsen. Wel ervaren zij meer werkdruk door de toename van het aantal kwetsbare cliënten met complexe zorgvragen.
Afstemming en toegang kunnen vaak beter
De afstemming van de wijkverpleging met andere partners, zoals gemeenten, sociale wijkteams en GGZ-professionals, kan vaak beter. Dit is een voorwaarde om goed afgestemde, integrale zorg in wijken te kunnen verlenen. Verder geven de betrokken verpleegkundigen en verzorgenden aan dat de meeste zorgvragers hen goed weten te vinden. Voor bijvoorbeeld mensen met psychiatrische problemen of mensen met een migratie-achtergrond is goede toegang naar wijkverpleging niet vanzelfsprekend.
Waarom dit onderzoek?
Sinds begin 2015 mogen wijkverpleegkundigen weer zelf indiceren. Ook moeten zij meer aandacht hebben voor zelfredzaamheid van cliënten en voor inzet van mantelzorgers. Daarnaast moet er meer samenwerking zijn tussen de wijkverpleging en andere professionals in de wijk. Deze veranderingen zijn onderdeel van de Hervorming Langdurige Zorg. Dit onderzoek laat de ervaringen hiermee zien.
Voor dit onderzoek vulden bijna 1.500 cliënten van thuiszorgorganisaties en ruim 1.000 mantelzorgers vragenlijsten in. Daarnaast vulden 569 verpleegkundigen en verzorgenden die werken in de wijkverpleging een vragenlijst in en werden drie focusgroepen gehouden. Het NIVEL voerde het onderzoek in 2016 en 2017 uit op verzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in het kader van de Evaluatie Hervorming Langdurige Zorg.
Lees hier het NIVEL-rapport Evaluatie van de wijkverpleging.
(Foto: Shutterstock)