“Zorg voor een goede infrastructuur voor Welzijn op Recept”

Posted on 23-08-2018 in Actueel, Huisartsenzorg, Nieuws, ROS, Serie Zelfmanagement, Sociaal domein, Topbericht

Jan Walburg: “Schakel belangrijke sleutelfiguren met implementatiemacht uit het veld in.”

Steeds meer huisartsen, welzijnswerkers en gemeenten werken met Welzijn op Recept. Het landelijk kennisnetwerk wil deze interventie verder ontwikkelen en organiseert op 20 september een kennisdag. Aan Jan Walburg, hoogleraar emeritus positieve psychologie en nog zijdelings betrokken bij Welzijn op Recept, de vraag hoe het concept het beste tot bloei kan komen. “Welzijn op Recept wordt pas een volwassen interventie als de uitkomsten ervan worden gemeten.”

Welzijn op Recept kan een manier zijn om bepaalde gezondheidsklachten van mensen aan te pakken, een alternatief voor het traditionele pilletje. Het zorgt ervoor dat mensen een positieve draai aan hun leven kunnen geven. Ook heeft het concept meerwaarde voor de samenwerking tussen het medische en sociaal domein. Dat valt te lezen op de site van het Landelijk Kennisnetwerk Welzijn op Recept, een leergemeenschap van zes koplopergemeenten (Nieuwegein, Amsterdam, Den Haag, Houten, Schiedam en Lelystad ), de ROS’en ZEL en Reos en de Radboud Universiteit. Zij delen kennis en ervaring en werken aan het ontwikkelen van een model richting Welzijn op Recept 2.0.

Samen ontwikkelen is belangrijk
“Het is nog pionieren met Welzijn op Recept. Deze periode mag niet te lang duren, want dat kan tegelijkertijd ook de ondergang betekenen van deze interventie”, meent Jan Walburg. Hij ziet zeker mogelijkheden om Welzijn op Recept systematisch onderdeel te laten worden van het hulpverleningsaanbod.
“Welzijn op Recept is echt een slag verder in ontwikkeling. Ik zie bijvoorbeeld dat er randvoorwaarden zijn gecreëerd, condities waaronder de interventie kan worden geïmplementeerd”, constateert Jan Walburg. Hij voegt er direct aan toe dat het belangrijk is dat Welzijn op Recept ook lokaal in een co-creatie met alle betrokken partijen wordt ontwikkeld. “Dat is een belangrijke manier om ervoor te zorgen dat de interventie op gang komt. Doe je dat niet, dan kan het nog wel een goede interventie zijn, maar voelen de andere partijen zich geen eigenaar ervan. Deze stap zie ik nog te weinig terug in de verdere lokale ontwikkeling. Zorg ervoor dat de inbreng van alle partijen verdisconteerd is in de interventie, zorg voor een goede infrastructuur, zodat Welzijn op Recept kan groeien en bloeien.” Dat is ook belangrijk bij het verder in de markt zetten van Welzijn op Recept.
Op de vorig jaar gehouden kennisdag liet Walburg eenzelfde geluid horen: een huisarts verwijst niet naar een interventie die hij niet kent, dus betrek verwijzers erbij. Ontwikkelingen die het landelijk kennisnetwerk voorstelt, zoals een handboek, een coach die de samenwerking op gang houdt, iemand binnen de organisatie als verantwoordelijke aanwijzen en het bespreken van casuïstiek, zijn zaken die de doorontwikkeling volgens Walburg kansrijk maken en bespoedigen.

“Zorg dat de inbreng van alle partijen verdisconteerd is in de interventie”

Verzamel informatie
Hoe werkt Welzijn op Recept eigenlijk? Wat is het effect? Je kunt volgens Walburg niet volstaan met zeggen dat je wekelijks wandelt in de wijk met een groep eenzame mensen en dat er zo interactie tot stand komt. Hij pleit niet voor ingewikkelde metingen van effectiviteit en begrijpt goed dat welzijnscoaches daar ook niet op zitten te wachten. “Maar je wilt toch weten of je op de beste wijze je vak uitoefent? Laat zien dat je samen voortdurend werkt aan het verbeteren van Welzijn op Recept. Verzamel informatie over Welzijn op Recept: wat houdt het in, voor wie werkt het en onder welke omstandigheden, in een groep of juist niet? Vraag aan cliënten of ze tevreden zijn over Welzijn op Recept, heeft het iets veranderd aan hun probleem? Zijn er veranderingen opgetreden op een aantal leefgebieden? Is hun welzijn, hun kwaliteit van leven toegenomen? Het kan zijn dat iemand nog dezelfde klachten of probleem heeft maar er beter mee kan omgaan. Als dit hele scala van uitkomsten niet wordt gemeten, hou je de volwassenwording van Welzijn op Recept tegen.”

Doorontwikkeling versterkt doel
Walburg heeft de plannen van het landelijk kenniscentrum ingezien en heeft maar één advies: “Ga het doen zoals is opgeschreven. Het versterkt absoluut het doel van Welzijn op Recept: bijdragen aan het herstel van mensen en zorgen voor meer welbevinden. Zo is het een uitstekend idee om een aantal kwaliteitscriteria op te stellen die betrekking hebben op de interventie zelf, op de manier waarop die wordt toegepast en geëvalueerd, en op de manier waarop het hulpsysteem rond de cliënt gemobiliseerd wordt.”
Huisartsen in achterstandswijken lieten een kritisch geluid horen: hun patiënten hebben meerdere complexe problemen. Verwijzing naar Welzijn op Recept volstaat niet. “Dat is ook zo, maar die pretentie heeft niemand. Een huisarts kan het niet meer alleen. Alle problemen van een patiënt moet je adresseren en daar heb je andere disciplines voor nodig. Welzijn op Recept kan een prima bijdrage leveren. Stel de winst eens voor als sociaal-maatschappelijke organisaties meer een rol zouden spelen in de zorg, zodat niet alleen gekeken wordt naar het medische maar ook naar het mentale en de sociale omgeving van mensen.”
Is het een idee om met zorgverzekeraars in gesprek te gaan over vergoeding van de interventie op basis van resultaat? “Het is een manier om bij hen binnen te komen, maar we moeten oppassen met uitkomstcriteria. Je kunt wel samen proberen redelijke uitkomstcriteria op te stellen die goed meetbaar zijn en die integer gerapporteerd kunnen worden. Het gaat vaak om mensen die meestal al langer problemen hebben en gemarginaliseerd zijn. Je hoeft geen hoge verwachtingen te hebben van de interventie.”

Sleutelfiguren
Uit eigen ervaring, als directeur van het Trimbosinstituut, weet Walburg dat het om een lang traject gaat. “Wij wilden onze kennis implementeren en zorgen dat zorgverleners die gingen toepassen. Het opstellen van plannen ging ons gemakkelijk af, maar 95 procent van ons werk bestond uit zorgen voor invoering ervan. Verwacht niet dat al je mooie plannen zomaar geïmplementeerd worden, het is onvoorstelbaar veel werk.”
Tot slot geeft hij een tip: “Schakel belangrijke sleutelfiguren uit het veld in, iemand van de Landelijke Huisartsenvereniging, de welzijnswerkers, het ministerie en zorgverzekeraars. Mensen die implementatiemacht hebben en zeggen: ga werken met Welzijn op Recept.”

Corina de Feijter

Lees ook het artikel: Welzijn op Recept kan floreren

Op 20 september zal in Utrecht de landelijke kennisdag Welzijn op Recept plaatsvinden. Hier vindt u meer informatie.

Volg ons