Niet-gecontracteerde wijkverpleging duurder

Posted on 24-01-2018 in Actueel, Nieuws, Wijkverpleging

De kosten van niet-gecontracteerde wijkverpleging zijn het dubbele van gecontracteerde wijkverpleging. Dat blijkt uit een rapport met cijfers uit 2017. Het onderzoek is uitgevoerd door Arteria Consulting in opdracht van het BegeleidingsOverleg Wijkverpleging. Minister Hugo de Jonge heeft de resultaten met begeleidende brief naar de Tweede Kamer gestuurd.

Uit data van Vektis en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) blijkt dat de ongecontracteerde wijkverpleging de afgelopen drie jaar is gegroeid van 1,3 naar 6,2 procent. De kosten namen toe van 36,9 miljoen euro in 2015, naar 104,3 miljoen euro in 2016 en 83,5 miljoen euro over de eerste helft van 2017. De meerkosten per cliënt liggen in januari 2017 zelfs op 120 procent, daarna dalen de meerkosten naar honderd procent bovenop de kosten van gecontracteerde zorg. Op basis van deze data is geen uitspraak te doen over eventuele overeenkomsten of verschillen in zorgzwaarte, zo stellen de onderzoekers. Het is niet bekend of cliëntkenmerken, anders dan leeftijd, hierbij een factor zijn.

Verschil met gecontracteerde wijkverpleegkundigen
Er zijn ook interviews gehouden onder zowel gecontracteerde als niet-gecontracteerde aanbieders. Veel zzp’ers hebben geen contract omdat ze daarvoor niet in aanmerking komen. Een andere reden om zonder contract te werken, zijn de te lage tarieven of het budgetplafond. Andere zorgaanbieders willen de bemoeienis van zorgverzekeraars niet.
Gecontracteerde wijkverpleegkundigen zien als groot verschil met ongecontracteerde zorg dat zij minder tijd kunnen besteden aan cliënten, omdat zij worden beoordeeld op de doelmatigheid van de geleverde zorg. Niet-gecontracteerde wijkverpleegkundigen zeggen de ruimte te krijgen om de vraag achter de vraag te stellen en dat zij meer tijd kunnen nemen voor het inzetten van bijvoorbeeld het netwerk van de cliënt of voorzieningen uit de Wmo.

Wijkverpleegkundigen niet erkend in hun expertise
Wijkverpleegkundigen in loondienst geven aan dat ze een hoge werkdruk ervaren door een tekort aan collega’s. Door het tekort aan wijkverpleegkundige niveau 5 bij zorgaanbieders, worden zzp’ers ingehuurd om te indiceren. De vraag is groot, waardoor zzp’ers extra eisen kunnen stellen qua arbeidsvoorwaarden. Als beroepsgroep vinden de meeste wijkverpleegkundigen dat ze meer leidend moeten zijn in het zorgproces. Zij zijn aangewezen om te indiceren, maar verzekeraars erkennen deze expertise niet altijd.

Informatie cliënten over contractering
De bevraagde zorgaanbieders geven aan cliënten altijd te informeren over hun contractering. De cliënten van deze zorgaanbieders kunnen zich niet of onvoldoende herinneren dat zij hierover zijn geïnformeerd. Dat zij als cliënt geen declaratie thuis ontvangen en niet bijbetalen aan hun zorg, is voor hen de voornaamste informatie. Clienten zeggen over te stappen naar een andere zorgaanbieder of zorgverzekering als dat niet geregeld zou zijn. De geïnterviewde cliënten geven aan niet bewust voor gecontracteerde of niet-gecontracteerde zorg te kiezen.

Voor zorgverzekeraars lastig om te vergelijken
Een deel van de zorgverzekeraars probeert zoveel mogelijk nieuwe zorgaanbieders te contracteren, ook als deze voor maar één verzekerde zorgen. Een ander deel van de zorgverzekeraars contracteert alleen nieuwe zorgaanbieders wanneer die een zorgtekort in een regio opvullen of een onderscheidend zorgaanbod hebben. Zorgverzekeraars zien dat niet-gecontracteerde zorgaanbieders gemiddeld meer zorg leveren dan gecontracteerde zorgaanbieders. Het is lastig voor de verzekeraars om dit op grote schaal te vergelijken doordat zij andere zorgprestaties registreren. Volgens zorgverzekeraars zijn daarnaast de meeste niet-gecontracteerde zorgaanbieders klein, waardoor het niet mogelijk is hen mee te nemen in benchmarkonderzoeken.

Kabinetsvoorstellen
Minister Hugo de Jonge heeft het rapport met begeleidende brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Hij schrijft dat het kabinet van mening is dat het (meerjarige) contract tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars de basis is voor het maken van afspraken over kwaliteit en doelmatigheid van de zorgverlening. ‘Zoals in het regeerakkoord aangegeven onderzoekt het kabinet op welke wijze het onderscheid tussen gecontracteerde en niet-gecontracteerde zorg verhelderd en versterkt kan worden.’ Minister de Jonge verwacht in het voorjaar te komen met voorstellen om de contractering te bevorderen.

Reactie ZN: Weg van de minste weerstand
Het is volgens Zorgverzekeraars Nederland lastig om te beoordelen wat de toename van ongecontracteerde wijkverpleging precies betekent. Wel lijkt ongecontracteerde zorg de weg van de minste weerstand te worden, omdat het gebrek aan basale uitgangspunten voor goede wijkverpleegkundige zorg het maken van (meerjarige) contractafspraken bemoeilijkt. Zorgverzekeraars willen graag het gesprek aan met de sector over het versneld professionaliseren van de sector en het verbeteren van duurzame contractrelaties.

Contractering onder druk
Zorgverzekeraars zijn het eens met de minister dat (meerjarige) contractrelaties nodig zijn om de ontwikkeling en professionalisering van de wijkverpleging verder te brengen. Vanwege het ontbreken van een eenduidig kwaliteitskader, een goede bekostiging en transparantie over de geleverde zorg staat de contractering echter onder druk.

ActiZ bezorgd over snelle groei
ActiZ is ongerust over de snelle toename van de ongecontracteerde wijkverpleging en de gevolgen daarvan. De snelle groei zet het zorgstelsel onder druk. ‘Daarin is immers geregeld dat het de rol van de verzekeraar is om voor zijn verzekerden kwalitatief goede en betaalbare zorg in te kopen. Daarnaast is ActiZ van mening dat de meerkosten tussen gecontracteerde zorg en niet-gecontracteerde zorg te hoog zijn om hier gemakkelijk over heen te stappen.’
ActiZ wijst op de afspraken die zijn gemaakt over het verbeteren van het contracteerproces. De huidige contractering kenmerkt zich in veel gevallen door een eenzijdige nadruk op doelmatigheid. Alle partijen hebben geconstateerd dat het resultaat hiervan een te grote prijsdruk is en het soms niet vergoed krijgen van geleverde zorg boven een afgesproken plafond. Ook dit zijn aanleidingen voor de groei van de ongecontracteerde zorg.

De landelijke partijen hebben afgesproken om gezamenlijk met de resultaten uit het onderzoek aan de slag te gaan. Onder regie van het bestuurlijk overleg wijkverpleging wordt dit de komende maanden opgepakt.

Lees hier het rapport Niet-gecontracteerde-zorg-in-de-wijkverpleging
Lees hier de kamerbrief-over-contractering-wijkverpleging

(Foto: Shutterstock)

Volg ons