Kwaliteit van leven verbeterd in Proeftuin Sociale Benadering Dementie Leeuwarden

Posted on 15-11-2018 in Actueel, Nieuws, Ouderenzorg, Zorg & Welzijn

In Leeuwarden draaide een jaar lang de Proeftuin Sociale Benadering Dementie. In deze Proeftuin is een aantal interventies volgens de Sociale Benadering Dementie uitgeprobeerd, met als resultaat een verbeterde kwaliteit van leven voor mensen met dementie en hun mantelzorgers.

In Friesland is voor het eerst echt een begin gemaakt met de Sociale Benadering van dementie. De opdracht luidde onder meer: formuleer een visie op dementie die aansluit bij mensen met dementie en naasten, verbind wetenschap en praktijk, ontwikkel een praktijkagenda en zwengel het maatschappelijk debat aan.

Na de diagnose vallen mensen in zwart gat
Uit aanvullend onderzoek in Friesland komen aandachtsgebieden naar voren die onvervulde behoeften weergeven van mensen met dementie en hun naasten. Het blijkt dat mensen na de diagnose in een zwart gat vallen. De diagnose is een grote dreun voor cliënten en naasten: een verschrikkelijke ziekte zonder medicijn. Er is geen perspectief of hulp bij wat dit in de leefwereld van betrokkenen betekent. De ondersteuning is vaak gefragmenteerd. Er is gedurende de hele ziekte behoefte aan een vertrouwenspersoon, die kijkt wat er nog wel kan.
Er valt veel weg, zowel door sociale exclusie als beperkingen. De patiëntrol komt centraal te staan, andere sociale rollen vervallen.

Wat als het thuis lastiger wordt
De onderzoekers constateren verder dat de huidige voorzieningen voor daginvulling te hoge drempels opwerpen door de noodzaak tot indicatie en een te beperkende benadering van mensen met dementie. Als het thuis lastiger wordt, volgt vaak verpleeghuisopname, terwijl mensen zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen (met passende ondersteuning). Mensen met dementie kunnen vaak geen gebruik maken van ‘normale’ palliatieve zorg.
Tools voor professionals en het informele netwerk zijn niet (volledig) toereikend.

Interventies
In de proeftuin zijn zeven interventies ontwikkeld die deze onvervulde behoeften vervullen: een alternatief diagnosegesprek, een gids, Kameraat, een Odensehuis. VerpleegThuis, een mobiel palliatief team en een dementiekoffer.
Uit het onderzoek blijkt onder meer dat na het alternatieve diagnosegesprek perspectief op leven met dementie en ondersteuning kwam, er korte lijnen en een vertrouwensrelatie ontstonden. Cliënt en netwerk krijgen ‘denktijd’.

Studenten ingezet
Wat goed liep was het matchen van studenten aan iemand met dementie en zijn naaste om onderlinge lering en naastenhulp te faciliteren. Er ontstaat een nieuwe focus op wat nog wel mogelijk is. De mantelzorger krijgt meer tijd voor zichzelf.
Ook het Odensehuis, een laagdrempelig inloophuis met activiteiten voor mensen met dementie en hun naasten, pakte goed uit. Het is een ‘eigen’ plek waar men begrepen wordt.

Belangrijkste leereffecten
Waarom is deze Proeftuin nu geslaagd? Dat komt onder andere door:
– de benadering; oog voor alle drie de domeinen in samenhang en de onvervulde behoeften en van daaruit anders leren kijken en handelen in plaats van een overheersend oog voor medisch domein en aanbod;
– het draagvlak binnen de uitvoerende partijen; de samenwerking tussen professionals uit verschillende interventies; de focus moet liggen op de cliënt en diens netwerk, niet op de interventie. Daarvoor is casuïstiekbespreking per cliënt i.p.v. per interventie noodzakelijk;
– doen wat nodig is; wat structureel gefaciliteerd moet worden, zodat het ook daadwerkelijk gedaan kan worden (bv. uren, regels).

In de samenvatting van de eindrapportage staan de resultaten en leereffecten van de Proeftuin.

Lees ook het artikel op ZorgenZ: Vier gemeenten starten sociale trials dementie

(Foto: Shutterstock)

Volg ons