Juiste Zorg op de Juiste Plek: het moet in de regio gebeuren

Posted on 29-11-2018 in Actueel, Nieuws, Serie Zelfmanagement, Topbericht

Het functioneren van mensen dient centraal te staan, aldus de kernboodschap van De Juiste Zorg op de Juiste Plek. Via regiobijeenkomsten wil VWS de beweging verbreden en versterken. De aftrap was in Zwolle.”Het gaat niet om de vraag wie dit betaalt, maar om de vraag waar de patiënt thuishoort.”

De Juiste Zorg op de Juiste Plek lijkt het begin van een beweging te worden. “Het gaat niet alleen om substitutie van zorg, maar ook om de omslag van het medische naar het sociaal domein”, benadrukt Ernst van Koesveld, directeur Zorgverzekeringen bij VWS. Om direct een kritische kanttekening te plaatsen: in Nederland zijn we goed in het verlenen van zorg, maar minder goed in het verlenen van integrale zorg. “We lijden aan het medicaliseringssyndroom: klachten van mensen krijgen al snel een medisch etiket, terwijl de oplossing soms in het sociaal domein zit. Dat vraagt om een brede triage aan de voorkant. Er is sprake van het hospitaliseringssyndroom: niet alles hoeft in het ziekenhuis te gebeuren. Het klinkt als een open deur, maar om samen betere zorg te leveren moet het functioneren van mensen centraal staan. Dat is een van onze kernboodschappen.”
Dat komt neer op: het voorkomen van duurdere zorg, het verplaatsen van zorg naar dicht bij huis, het vervangen van zorg door e-health en mensen laten beschikken over hun eigen medische gegevens.

Ernst van Koesveld: “We zijn minder goed in het verlenen van integrale zorg.”

Weerbarstige praktijk
Anne-Miek Vroom, medisch socioloog en directeur van Ikone, de stichting die de kwaliteit van de zorg wil verbeteren door het patiëntenperspectief nadrukkelijk in te brengen, weet als ervaringsdeskundige – ze heeft een zeldzame ziekte – hoe weerbarstig de praktijk is als het gaat om zorgvernieuwing en transformatie. ‘You cannot create experience you must undergo it’, is een uitspraak van Albert Camus.
Ze vertelde dat haar arts de gegevens van haar Apple watch niet betrouwbaar vond. Ze werd verwezen naar een ander ziekenhuis, maar daar konden haar röntgenfoto’s niet worden gelezen . Indrukwekkend was haar lijstje met cijfers: hoeveel uur ze in wachtkamers heeft doorgebracht, met bellen naar zorgverzekeraars, hoeveel uur mantelzorg ze krijgt. Haar administratie zit in dertig mappen. Elke maand krijgt ze ongeveer dertig brieven. Haar kast bezweek letterlijk onder het gewicht van haar administratie.

Verhaal van de patiënt is leidend
Haar stelling: mijn zorg kan met 50% worden gereduceerd. Hoezo de patiënt centraal? “Dat klinkt paternalistisch. Wij willen dat er wordt samengewerkt met patiënten in het samen beter organiseren van de zorg. Co-creëren, het verhaal van de patiënt is leidend.” Dat verhaal wil ze blijven vertellen om elkaar te inspireren. Inmiddels werkt Ikone met een pool van 50 ervaringsdeskundigen die op diverse manieren het patiëntenperspectief over het voetlicht proberen te brengen.

Beter worden doe je thuis
Het functioneren van mensen centraal zetten? Psychiater en lid van de taskforce Elnathan Prinsen legde uit wat het belang daarvan is en hoe dit werkt in de praktijk bij intensieve home treatment. Mensen krijgen bij een acute psychische crisis zorg in de thuissituatie. Een multidisciplinair team komt een paar keer per dag thuis op bezoek. Dat levert maximale gezondheidswinst op voor patiënten en kan een opname voorkomen.
“Je behandelt mensen in hun eigen sociale context, leert hen copingstrategieën op de plek waar mensen die gaan toepassen en het lukt beter om hun netwerk thuis te mobiliseren”, somde Prinsen de voordelen op. “Beter worden doe je thuis. Je bent nooit alleen patiënt, maar hebt ook andere rollen. Deze behandeling is de spil geworden in de keten die op het juiste moment wordt ingezet. Het is niet duurder dan we voorheen deden. Als we een opname kunnen voorkomen, dan is dat op den duur goedkoper.”

Regionaal Transferpunt Salland ontzorgt de huisarts
In vijf zorgateliers konden de deelnemers aan deze eerste regiobijeenkomst kennis nemen van een aantal initiatieven. Bijvoorbeeld het Regionaal Transferpunt Salland. Huisartsen zitten vaak letterlijk met hun handen in het haar. Als laatste redmiddel sturen ze een patiënt dan naar de SEH, maar die hoort daar niet.
Om hier een einde aan te maken, heeft een aantal zorgorganisaties een coördinatiepunt ingericht. Huisartsen kunnen een nummer bellen, krijgen een transferverpleegkundige aan de lijn die de juiste indicatie stelt, een plek zoekt en de logistieke afwikkeling regelt. De huisarts wordt op deze manier ontzorgt maar blijft medisch verantwoordelijk, iedereen doet waar hij goed in is. Dat verhoogt het werkplezier.

Zorgvraag van patiënt is leidend
Na een jaar is de conclusie: de patiënt is volledig in beeld en komt bij de juiste zorgverlener op het juiste moment terecht. Er is een betere indicatiestelling. Huisartsen bellen ook eerder met de transferverpleegkundige om te overleggen en dan blijkt soms een andere oplossing mogelijk. Anticiperen kan problemen in de avond en nacht voorkomen. Inmiddels krijgt dit initiatief structurele financiering, de huisartsen betalen de transferverpleegkundige.
Bij het opzetten van dit transferpunt is de gemeente er direct bij betrokken, omdat toegang tot respijtzorg nodig was. De zorgvraag van de patiënt is leidend; daar wordt een passend bed bij gezocht en niet andersom. Het gaat niet om de vraag wie dit betaalt, maar waar de patiënt thuishoort.

Huiswerk voor VWS
VWS wil een vindplaats creëren voor alle initiatieven in de praktijk, met de naam van een contactpersoon. Er wordt gewerkt aan het ontwikkelen van vouchers die mensen kunnen inwisselen voor het krijgen van hulp bij het ontsluiten en gebruik van data. Vanuit de zaal kwam de suggestie om bij de volgende bijeenkomsten ook het onderwijs en het ministerie van OCW bij de beweging te betrekken. Van Koesveld: “We hebben huiswerk te doen. Ik hoop op acties uit de regio.”

Lees hier meer over het transferpunt Salland

Lees hier het rapport De Juiste Zorg op de Juiste Plek

De volgende regiobijeenkomsten zijn in Rotterdam (31 januari), Amsterdam (7 februari), Roden (5 maart) en Eindhoven (26 maart).

Corina de Feijter

(Foto’s: René Verleg)

Volg ons