Wijkverpleegkundige als spin in het wijkweb

Wijkverpleegkundige als spin in het wijkweb

Datum: 11 oktober 2016
anniek_appelman_marianne_harmsen_zorgenz

Anniek Appelman (l.), adviseur bij Progez, en Marianne Harmsen, wijkverpleegkundige in Epe en Heerde.

TEAMOPBOUW IN DE WIJK (4) – Na de transitie is samenwerking tussen zorg en welzijn een speerpunt in veel gemeenten. Niet verwonderlijk, want deze samenwerking is noodzakelijk om te komen tot goede zorg en ondersteuning dicht bij de burger. In Epe en Heerde is dit dan ook de inzet van wijkverpleegkundige Marianne Harmsen.

De officiële werkgever van Marianne is Vérian, maar in haar functie als wijkverpleegkundige met wijkgerichte taken werkt ze onafhankelijk. “Het gaat om preventie, vroegsignalering, collectieve interventies voor de burgers in een wijk en vooral om integraal werken”, licht Marianne toe. “Het is goed dat er specifiek iemand voor is vrijgemaakt. Je kunt van wijkverpleegkundigen niet verlangen dat ze dit naast hun persoonsgerichte zorgtaken er bij doen. Juist dat wijkgericht werken, daar de netwerken tot stand brengen en problemen proberen voor te zijn of zo snel mogelijk tackelen, is van groot belang. We moeten met zo min mogelijk middelen en zo veel mogelijk gebruik van de de interne kracht de samenleving organiseren. Als we dat niet doen, zullen de kosten van de zorg gigantisch uit de hand lopen.”

Op 20 september schetste José van Dorst, voorzitter van de vakgroep Wijkverpleegkundigen V&VN in een uitgebreid interview op Zorgenz de actuele situatie in de wijkverpleging. Dat is nuttige achtergrond bij deze serie wijkverpleegkunde in de praktijk.

Trekker noodzakelijk
“Professionals zijn bereid om mee te denken en willen er ook wel tijd aan besteden, maar er moet een trekker zijn, anders komt die samenhang niet tot stand”, is haar ervaring. “Het is een zoektocht om te komen tot burgerparticipatie. Daarom moeten professionals met elkaar om de tafel: wat betekent samenwerking in de wijk, waar loop je tegenaan, welke problemen signaleer je, wat zie je als oplossing, wat zijn goede ingangen om de wijk en daarmee de positie van de burgers te versterken?”

Werkgroep eenzaamheid
Een pro-actieve houding is zeker aanwezig bij zorgaanbieders in Heerde. Zij wilden met de transities contact met de gemeente en daarbij optreden als één groep. Ze verzochten de ROS (regionale ondersteuningsstructuur) Progez hen te ondersteunen als technisch voorzitter. Deze groep heeft haar samenwerking ondertussen geformaliseerd in de Stichting zorgaanbieders Heerde.  Progez heeft tevens een gebiedsanalyse opgesteld en de dialoog hierover met de huisartsen en andere zorgverleners begeleid. Daar kwam onder andere de werkgroep ‘eenzaamheid’ uit voort. Progez-adviseur Anniek Appelman was daar nauw bij betrokken, zoals ze nu nog steeds optreedt als technisch voorzitter voor het bestuur van de Stichting zorgaanbieders Heerde. Daarom is er regelmatig contact tussen Anniek en Marianne.

anniek_appelman_zorgenzZinnige en zuinige zorg
“We streven hetzelfde doel na”, stelt Anniek vast, “namelijk zinnige en zuinige zorg in de buurt. Dat is eigenlijk de korte samenvatting van de Triple Aim doelstellingen:  gezondheidswinst, betere ervaren kwaliteit van leven tegen lagere kosten. Daartoe is integrale samenwerking essentieel, niet alleen tussen de formele zorg, maar ook met de informele zorg en met de gemeente. Progez kan daarin ondersteuning bieden. Het feit dat een ROS geen zorgaanbieder is, is echt een toegevoegde waarde. We kennen het zorgveld, we zijn op de hoogte van de ontwikkelingen en spelen daarop in.”

Wijkgerichte zorg
Wijkverpleging is een belangrijke zorgpartij: “Juist in die transitie naar meer wijkgerichte zorg speelt de wijkverpleging een belangrijk rol”, licht Anniek toe. “Van een wijkverpleegkundige wordt verwacht dat ze leiding neemt, maar tegelijk is ze ook werknemer. Ook zijn er meerdere thuiszorgorganisaties actief in dezelfde werkgebieden, met het dilemma samenwerken of concurreren. Hoe dan om te gaan met leiderschap is een belangrijk leerpunt. Daarom hebben we afgelopen jaar met Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) een aantal bijeenkomsten georganiseerd voor wijkverpleegkundigen niveau 6 (voorheen 5, nu 6 volgens Europese regels – red.) met veel aandacht voor het functieprofiel en leiderschap.”

Platform voor overleg
Ze vervolgt: “In het verlengde daarvan ondersteunt Progez een platformoverleg waar wijkverpleegkundigen van de verschillende thuiszorgorganisaties elkaar ontmoeten, de laatste ontwikkelingen vernemen en uitwisselen waarmee ze bezig zijn, zodat anderen daar eventueel op kunnen aanhaken. Tot slot zijn we op dit moment bezig met het opzetten van regionale intervisiegroepen van wijkverpleegkundigen. De startbijeenkomst vindt plaats op 2 november. Progez biedt ondersteuning in de opstartfase. Daarna moeten de deelnemers het verder zelf dragen, dat kan ook prima.” Ze vat samen: “Deze werkwijze past naadloos bij een ROS, waar het niet gaat om ondersteuning van een aparte beroepsgroep, maar om de inzet op samenwerking. Daarom kan Marianne ook bij ons aankloppen, omdat het bij haar niet gaat om een plan voor wijkverpleging, maar juist voor wijkgerichte zorg.”

mariannen_harmsen_zorgenzPlan van aanpak
En aankloppen doet Marianne zeker. Ze is bijzonder ingenomen met de ondersteuning. “Ik heb een plan van aanpak opgesteld voor 2017. Het is fijn om met Anniek daarover te kunnen sparren. Welke onderwerpen hebben prioriteit, hoe kan ik dat het beste aanpakken? Zij kent de regio en denkt met me mee. Dat is heel plezierig, want je kunt tenslotte niet alles. Ik heb een lange lijst en veel ideeën, het is van belang te selecteren en daar een goede uitvoering aan te geven, steeds vanuit die zinnige, zuinige zorg.” Onderwerpen die ze op haar plan van aanpak heeft staan, zijn onder andere: eenzaamheid, het invoeren van OZO-verbindzorg (zie bericht op Zorgenz op 14-09-2016), medicatieveiligheid, veiligheid in en rondom de woning en vroegtijdig hulpvragen signaleren. Dat laatste licht ze toe: “Een screening op kwetsbaarheid is een momentopname. De situatie kan ineens veranderen en dan ontstaan andere zorgvragen. Het is belangrijk om dat moment te signaleren. Wijkverpleging evalueert de zorgverlening, maar kan daarbij tegelijk vragen naar life-events, sociale contacten e.d., zodat je preventief kunt optreden. Dat vereist toevoeging van andersoortige vragen.”

Progez ondersteunt een platformoverleg waar wijkverpleegkundigen van de verschillende thuiszorgorganisaties elkaar ontmoeten

Partijen hebben elkaar nodig
En eenzaamheid in dorpen als Epe en Heerde? “De gebiedsanalyse heeft aangetoond dat er veel meer eenzaamheid heerst dan je zou verwachten”, vermeldt Marianne. “Het is vaak verborgen eenzaamheid. In de cultuur hier is het niet gewoon om dat aan te geven. Samen met onder andere de kerkgemeenschappen willen we hierin een verandering teweeg brengen.” Ze glimlacht: “Ook daarin kunnen we het niet alleen en hebben partijen elkaar nodig. Zo is er in Heerde samenwerking tussen kerken rondom schuldhulpverlening. Een goede zaak. Het is voor zorgverleners van belang om te weten wat er speelt, ze moeten het sociale domein op het netvlies hebben. Daarom hebben we een inventarisatie gemaakt en hebben deze bij de gemeenten neergelegd. Zij hebben toegezegd deze informatie mee te nemen in hun sociale kaart. Onze hoop is dat op de gemeentewebsites  een gebruikersvriendelijke pagina komt met een compleet overzicht van het aanbod van voorzieningen, hulp- en zorgverlening in het gebied. Ook dat is onderdeel van wijkgerichte zorg. Hierbij wordt momenteel ook afstemming gezocht met Progez, die de sociale kaart Zorgindebuurt.info (zie verderop) beheert.”

Toekomst
Het plan van aanpak voor wijkgericht werken vraagt om draagvlak van samenwerkingspartners en de uitvoerbaarheid is nog een zoektocht. “Je kunt niet voor alles informatiebijeenkomsten organiseren”, erkent Anniek. “De vraag is dus wat hen triggert om in beweging te komen. Je kunt filmpjes laten maken. Bijvoorbeeld over zo’n onderwerp als veiligheid in en rondom de woning.” Kortom: er is nog veel te doen. Hoe zien ze de toekomst? Marianne en Anniek zijn het er hartgrondig over eens: “De aparte financiering voor de wijkgerichte taken van een wijkverpleegkundige is er maar tot 2018, daarna moeten de taken een plaats binnen het tarief voor de wijkverpleging hebben. Deze functie binnen de wijkverpleging is van groot belang, omdat dit een appèl doet op wijkgericht kijken en de verbinding, zodat in gezamenlijkheid de zorg in een wijk of buurt samenhangend wordt georganiseerd. Als dat niet goed wordt neergezet en gedragen door de politiek, gemeente en zorgverzekeraars dan ontstaat er versplintering.”

Gerda van Beek

(Fotografie: Studio Oostrum)

logo_zonmw_zorgenzTeamopbouw in de wijk – In een serie over wijkverpleegkundige zorg komen de actuele vragen aan bod. Het zijn interviews met wijkverpleegkundigen over hun positie in de wijk en de eerste lijn, de toegenomen samenwerking met andere zorgprofessionals en de steun die ze daarbij kunnen krijgen van ROS’en. Het creëren van die positie hangt samen met de bekostiging van de wijkverpleging sinds januari 2015 vanuit de Zorgverzekeringswet, waardoor de wijkverpleegkundigen ook nieuwe taken hebben gekregen. ZonMw, die deze serie mogelijk maakt via het programma Zichtbare schakel, ondersteunt deze herpositionering in de wijk.
Deel 1 van Teamopbouw in de wijk zijn twee interviews met wijkverpleegkundige en ambassadeur Manuela van Stijn en ZONH-adviseur Monique de Wit.
Deel 2 van Teamopbouw in de wijk is een interview over ouderenzorg in de Haarlemmermeer met wijkverpleegkundige Ilja van Dam en Reos-adviseur Monica van Papendrecht.
Deel 3 van Teamopbouw in de wijk gaat over de oprichting van een regionaal platform in de Achterhoek, met wijkverpleegkundige Marieke Reijers en Caransscoop-adviseur Wilma Nijenhuis.

zorg_in_de_buurt_zorgenz

Op de kaart van Zorgindebuurt.info staan alle zorgverleners in het gebied van Proscoop.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *